توییتر بات‌ها را شناسایی می‌کند، اما در شناسایی کارمندان بن‌سلمان که ماهانه حدود سه هزار دلار حقوق می‌گیرند و هزاران حساب کاربری ایجاد می‌کنند، به دشواری می‌افتد.

سخن آشنا- «واقعیت، آن گونه که آنها ترسیم می‌کنند». این همان چیزی است که سعودی‌ها تلاش می‌کنند در توییتر جا بیاندازند و اجازه ندهند چنین رسانه‌هایی به تقویت دموکراسی و نظارت مردمی کمک کند. مارک جونز استاد دانشگاه Exeter در بریتانیا و مدرس تاریخ خلیج فارس می‌گوید «مخالفت سیاسی در کشورهای حوزه خلیج (فارس) خطرات زیادی دارد. در واقع در این کشورها به ویژه عربستان سعودی، ضررهای شبکه‌های اجتماعی برای آنها بیش از نفعش است».

ولیعهد عربستان یک ارتش در شبکه‌های اجتماعی به خدمت گرفته که نه تنها دائماً تصویر یک رهبر دموکرات‌ و تحول‌خواه از او می‌سازند، بلکه منتقدان وی را به سختی آماج حملات خود قرار داده و حتی شناسایی می‌کند ... توییتر بات‌ها را شناسایی می‌کند، اما در شناسایی کارمندان بن‌سلمان که ماهانه حدود سه هزار دلار حقوق می‌گیرند و هزاران حساب کاربری ایجاد می‌کنند، به دشواری می‌افتد.

این را نیویورک‌تایمز پس از مصاحبه با ۷ تن از دست‌اندرکارانِ‌ پروژه یادشده و پژوهشگرانی که آن را مطالعه کرده‌اند، دریافته و فاش کرده است. قتل خاشقچی نمونه کاملی از کاربرد این ارتش برای ناکام‌گذاشتن هر تلاشی در جامعه جهانی برای حمایت از جان و حقوق منتقدان بن‌سلمان است.

مگی میچل سالم از دوستان جمال خاشقجی تبلیغاتی که ارتش توییتری بن‌سلمان علیه او راه انداخته بودند را «توپخانه آنلاینِ دائمی» توصیف می‌کند. این توپخانه منتقدان داخلی را هم بی‌نصیب نمی‌گذارد. صحبت از هزاران حساب کاربری جعلی است که در زمان افشای قتل خاشقچی، یعنی دقیقاً زمانی که رسوایی بزرگ برای ولیعهد رقم خورده است، کلنا_ثقه_فی_محمد_بن_سلمان را به ترند توییتر تبدیل می‌کنند. مستخدمان سعودی در توییتر از حساب‌های کاربریِ‌دیگر نیز جاسوسی می‌کنند.

تناقض اصلی در حکومت بن‌سلمان دقیقاً از همین روش مدیریت فضای داخلی و تصویری که می‌خواهد همزمان در غرب از او ساخته شود، شکل می‌گیرد. او از طرفی حاکمیت اقتدارگرایانه خود در داخل را مستحکم می‌کند و از طرفی قرار است به عنوان یک رهبر نوگرا و امروزی کشورش را به توسعه رسانده و با دنیا تعامل کند. قتل خاشقجی این تناقض را به همه نشان داد و ارتش توییتری دقیقاً برای سرپوش گذاشتن بر همین تناقض به کار گرفته شد.

اکنون دست‌کم ۹ واقعیت پیرامون ارتش بن‌سلمان در شبکه‌های اجتماعی روشن شده است:

۱- آغاز به کار این ارتش سعودی در شبکه‌های اجتماعی به سال ۲۰۱۰ میلادی برمی‌گردد، زمانی که حاکمان عربستان نسبت به سرایت بهار عربی به کشور خود بیمناک شدند.

۲- مشاور بن‌سلمان، سعود القحطانی که در ماجرای قتل خاشقجی برکنار شد، به باور تحلیلگر نیویورک‌تایمز مدیر اصلی این پروژه بوده است. او که به «ارباب مگس‌ها» یا «استادِ ترول» مشهور شده، سال گذشته رسماً توییت کرد «عربستان سعودی و برادرانش به گفته‌های خود عمل می‌کنند. این یک قول است. هر نامی که فکر می‌کنید باید به #فهرست_سیاه اضافه شود، با استفاده از همین هشتگ اضافه کنید تا ما آنها را ردیابی و فیلتر کنیم».

۳- سعودی از علی الزباره، کسی که به عنوان کارمند توییتر ارتقا می‌گرفت، برای جاسوسی و کسب اطلاع از هویت، شماره تلفن و آدرس آی‌پی حساب‌هایی که مطالب انتقادی علیه بن‌سلمان می‌گذاشتند، بهره می‌گرفت. وی در دسامبر ۲۰۱۵ از توییتر اخراج شد و به عربستان بازگشت.

۴- برخی منتقدان توییتری مانند خالد العلکمی بازداشت شدند و برخی نیز مانند عمر عبدالعزیز که در کانادا زندگی می‌کنند، ‌با بازداشت برادران و هک گوشی تحت فشار قرار گرفتند.

۵- ارتش سعودی در واتس‌اپ و تلگرام گروه دارند و هماهنگی خود را از آن طریق انجام می‌دهند.

۶- پس از هماهنگی از آن طریق، حملات خود را به لیستی از مخالفان که برای آنها فرستاده شده، آغاز می‌کنند. بسیاری از موضوعات روز مانند حقوق زنان و جنگ یمن نیز موضوع کار آنها بوده است، کمااینکه ایران، ‌ قطر و کانادا نیز به مناسبت‌های مختلف مورد حمله قرار گرفته‌اند.

۷- عکس‌های تبلیغاتی از بن‌سلمان بین آنها به اشتراک گذاشته می شود تا در پست‌های خود از آن بهره گیرند.

۸- هر جا که بحث در مورد عملکرد حکومت عربستان بالا می‌گیرد، از پورنوگرافی برای تغییر موضوع و حواس کاربران بهره می‌گیرند تا بحث ناتمام بماند.

۹- گاهی برای حذف یک پیام، همگی دست به کار شده و آن را با عنوان «حساسیت‌برانگیز» یا «Sensitive» گزارش می‌دهند. این اتفاقی است که نیویورک تایمز عیناً در مورد پستی که جنایت‌های عربستان در یمن را نشان می‌دهد، مشاهده کرده است.

به نظر می‌رسد آخرین پروژه خاشقجی کمک به ایجاد یک ارتش داوطلبانه در فضای مجازی علیه ارتش بن‌سلمان بوده است. او در ماه سپتامبر ۵۰۰۰ دلار به عمر عبدالعزیز در همین رابطه کمک کرد، شاهزاده سعودی که در کانادا زندگی می‌کند و «زنبورهای الکترونیک» را راه‌اندازی کرده است. خاشقجی چند روز پیش از قتلش توییت کرده بود ارتش زنبورهای الکترونیک در راه‌اند.
منبع:مشرق

سی‌ان‌ان در مطلبی به تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد به بهانه نقض آن از سوی روسیه پرداخت.

به گزارش سخن آشنا به نقل از شبکه خبری سی‌ان‌ان، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه خروج از توافقات بین‌المللی، روز گذشته بدون ارائه هیچ سندی، روسیه را به نقض «پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد» متهم کرد و گفت در صورتی که روسیه و چین با یک پیمان جدید موافقت نکنند، آمریکا به زودی از آن خارج خواهد شد. وزارت خارجه روسیه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد آمریکا با این تصمیم، رویای جهان تک‌قطبی را در سر می‌پروراند.

پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد چیست؟
این پیمان در سال 1987 میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق منعقد شد و یکی از اقدامات اساسی در جهت تنش‌زدایی دوران جنگ سرد بود. این پیمان در 8 دسامبر آن سال در واشنگتن به امضای رونالد ریگان، رئیس‌جمهور وقت آمریکا و میخائیل گورباچف، رهبر وقت اتحاد جماهیر شوروی رسید.

پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد هر دو کشور را ملزم به از بین بردن موشک‌های کروز و بالستیک زمینی با برد حدود 300 تا 3 هزار و 400 مایل می‌کند. در این پیمان برای متحدان اروپایی واشنگتن یک پوشش محافظتی پیشنهاد شد و توافق میان دو کشور در بحبوحه رقابت تسلیحاتی دو طرف در طول جنگ سرد بود.

سخنگوی سابق وزارت خارجه آمریکا و تحلیلگر دیپلماتیک شبکه سی‌ان‌ان اعلام کرد این پیمان به منظور حل تمامی مشکلات با شوروی سابق امضاء نشد، بلکه اقدامی برای ایجاد ثبات استراتژیک در قاره اروپا بود.

چرا آمریکا تصمیم به ترک پیمان موشکی گرفته است؟
ترامپ بارها اعلام کرده روسیه این پیمان را نقض کرده و به اظهارات مقامات دولت باراک اوباما در خصوص نقص پیمان از سوی مسکو استناد کرده است. وی روز شنبه پیش از عزیمت به نوادا نیز ادعا کرد: «روسیه این پیمان را نقض کرده است. آنها سالهاست این پیمان را نقض می‌کنند. نمی‌دانم چرا اوباما مذاکره نکرد یا از آن خارج نشد! ما نمی‌خواهیم به آنها اجازه دهیم پیمان هسته‌ای را نقض کنند.»

برای اولین بار، در سال 2014 سی‌ان‌ان با اشاره به آزمایش‌های موشکی کروز روسیه در سال 2008، گزارش داد دولت آمریکا روسیه را به تخطی از این پیمان متهم کرده است. بنا به گزارش سی‌ان‌ان، آمریکا در آن زمان متحدان عضو ناتو خود را در جریان این موضوع قرار داد. با این حال، تا همین اواخر ناتو نقض این پیمان از سوی روسیه را به طور رسمی تائید نکرد. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو اوایل این ماه در خصوص عدم پایبندی مسکو به تعهدات بین‌المللی خود از جمله پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد ابراز نگرانی کرد.

در گزارش وضعیت هسته‌ای جدیدی که توسط وزارت دفاع آمریکا در ماه فوریه منتشر شد نیز به عدم پایبندی مسکو به این پیمان پرداخته شد و ادعا شد روسیه همچنان به نقض تعهدات و پیمان‌های کنترل تسلیحاتی خود ادامه می‌دهد.

به نظر می‌رسد قصد ترامپ از تهدید به خروج از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد، امتیازگیری از روسیه و چین برای محدود کردن فعالیت‌های موشکی خود یا بهانه‌تراشی برای رفع محدودیت‌ها از برنامه موشکی آمریکا برای عقب نماندن از پیشرفت‌های موشکی این دو کشور است.

خروج از پیمان موشکی با روسیه چه پیامدی برای آمریکا دارد؟
خروج آمریکا از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد می‌تواند به یک رقابت تسلیحاتی در سراسر اروپا، مشابه آنچه در دهه 1980 در این قاره رخ داد، دامن بزند. بنا به گفته سخنگوی سابق وزارت خارجه آمریکا در صورتیکه واشنگتن بخواهد از این پیمان خارج شود، لازم است که چگونگی این اقدام به خوبی بررسی شود، زیرا آمریکا دارای قابلیت یکسان با روسیه، بویژه در ارتباط با موشک‎‌های مسکو نیست. اینکه چگونه آمریکا می‌تواند با این تسلیحات مقابله یا مانع از بکارگیری آنها در اروپا شود، همه مسائلی هستند که باید مشخص شوند.

این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم سرگئی ریابکُف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، روز گذشته اعلام کرد خروج یکجانبه آمریکا از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد، اقدامات تلافی‌جویانه مسکو از جمله "اقدام نظامی" را در پی خواهد داشت.

چین در این میانه چگونه عمل می‌کند؟
مقامات دولتی آمریکا بر این باورند که پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد یک زیان برای آنها محسوب می‌شود، زیرا چین هیچگونه محدودیتی برای گسترش موشک‌های هسته‌ای میان‌برد خود در اقیانوس آرام ندارد اما این پیمان آنها را از توسعه سلاح‌های جدید منع می‌کند.

به همین دلیل بود که ترامپ در سخنرانی روز شنبه گفت مگر اینکه چین و روسیه پیش ما بیایند و بگویند که هیچ‌یک از ما این نوع سلاح‌ها را توسعه ندهیم. اما اگر روسیه و چین به توسعه تسلیحاتی خود مشغول باشند و ما به پیمان منع موشکی پایبند باشیم، این موضوع اصلا قابل قبول نیست.

با این حال روسیه دیدگاه مخصوص به خود را درباره ناقض اصلی این پیمان دارد. الکسی پوشکوف، سناتور روس اعلام کرد آمریکا با این اقدام جهان را به دوران جنگ سرد برمی‌گرداند. دیگر مقامات روسی از جمله گرباچف (امضاکننده این پیمان) نیز عواقب ناشی از اقدام آمریکا را فاجعه بار خوانده‌اند.

کاستی‌های پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد
پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد، موشک‌های دریایی را پوشش نمی‌دهد در حالی که واشنگتن پیشرفت‌های استراتژیک قابل توجهی در این بخش داشته است. مورد دیگر از کاستی‌های این پیمان این است که دیگر قدرت‌های هسته‌ای دنیا از جمله فرانسه و انگلیس، متحدان اصلی واشنگتن، عضو این پیمان نیستند.

نگرانی‌های مسکو در خصوص تفسیر آمریکا از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد
مسکو در خصوص تعریف آمریکا از این پیمان نگرانی‌های خاصی دارد. مسکو می‌گوید آمریکا با استقرار سپر دفاع موشکی در اروپا، که می‌تواند برای پرتاب موشک‌های کروز از آنها بهره بگیرد، این پیمان را نقض کرده است. روسیه همچنین نگرانی‌هایی در خصوص آزمایش موشک‌های بالستیک در سیستم‌های ضدموشکی آمریکا، به عنوان بخش دیگری از نقض این پیمان توسط واشنگتن، دارد. هواپیماهای بدون سرنشین نیز بخشی دیگر از نقض پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد توسط آمریکا محسوب می‌شوند.

دولت آمریکا استراتژی مدرنیزه کردن زرادخانه هسته‌ای کاملا تهاجمی خود را پیگیری می‌کند که در ابتدا آن را مطابق با پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد نامید. با این حال اکنون به نظر می‌رسد این کشور به دنبال بهانه‌ای برای خروج از پیمان تسلیحات هسته‌ای با روسیه برای دنبال کردن این استراتژی است.

موضع روسیه
روسیه اعلام کرده تا زمانی که آمریکا به پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد پایبند باشد، در این پیمان باقی خواهد ماند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه واکنش کشورش به اقدام آمریکا را فوری و متقابل اعلام کرده است.
منبع:باشگاه خبرنگاران

تحلیلگر سیاسی سرشناس دنیای عرب، پرونده قتل خاشقچی را سناریویی سریالی توصیف کرد که شاید دادگاه کیفری بین المللی آخرین سکانس آن باشد.

به گزارش سخن آشنا، «عبدالباری عطوان،» سردبیر روزنامه الکترونیکی «رأی الیوم» در واکنش به اعتراف رسمی عربستان به قتل جمال خاشقچی یادداشتی منتشر کرده و طبق سبک همیشگی خود چند سوال را برای عنوان این یادداشت برگزید.

عطوان با طرح این پرسش که «آیا خاندان حاکم آل سعود از بحران خاشقچی نجات می‌یابد مثل نجات یافتن از پرونده حملات یازده سپتامبر؟ چرا روایت اعتراف به جنایت پس از انکار و سردرگمی عربستان در متقاعد کردن خیلی‌ها شکست خورد؟ گام بعدی که ترامپ منتظرش است، چه خواهد بود؟ کدام قربانی در قفس دادگاه نهایی قرار می گیرد؟» نوشت که روایت سعودی پر از ابهام است.

عطوان توضیح داد: گزارش رسمی عربستان در اعتراف به قتل «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار منتقد سعودی در کنسولگری کشورش در استانبول پر از ابهام است و تلاش مذبوحانه رژیم سعودی برای خریدن وقت را نشان می‌دهد؛ از همین رو با شک و تردیدهایی پذیرفته شد و درخواست‌ها برای انجام یک تحقق بین‌المللی شفاف در این باره بالا گرفت.

به تاکید نویسنده، اینکه گفته شود خاشقچی در کنسولگری عربستان بر اثر یک درگیری فیزیکی با چند نفر که از او سوال و جوابی کرده بودند کشته شده است، بیشتر سخنی از سر کم‌خِردی و ساده‌لوحی است و اصلا قانع‌کننده نیست؛ این مرد برای دعوا به کنسولگری نرفته بوده بلکه می‌خواست یک سند حقوقی را تحویل بگیرد که گویی آماده بوده و بیشتر از چند ثانیه زمان برای تحویل گرفتن آن لازم نبوده است. اما چرا طرف مقابل دعوای خاشقچی 15 نفر بودند، بنابراین حتی اگر این روایت هم درست باشد که مسلما ساختگی است این مرد مورد حمله قرار گرفته و در وضعیت دفاع از خود بوده است.

عطوان ادامه داد: بازداشت هجده نفر از افرادی که در این جنایت دست داشتند و برکناری پنج نفر دیگر که مهم ترین آنها احمد عسیری، معاون رئیس سازمان اطلاعات سعودی، سعود القحطانی مشاور رسانه‌ای دربار و فرد بسیار نزدیک به شاهزاده محمد بن سلمان و رئیس ستاد ارتش سایبری او هستند تلاش برای پیدا کردن یک سپر بلا و قربانی است تا نگاه‌ها را از فرد مسئول این جنایت یعنی ولی عهد عربستان منحرف کنند.

نویسنده تاکید کرد: این امکان وجود ندارد که عسیری بدون فرمان شاهزاده محمد بن سلمان نقشه این جنایت و عوامل آن را ریخته باشد و البته القحطانی هم آگوست 2017 در صفحه توئیتر خود براین حقیقت صحه گذاشت که گفت هیچ کاری را جز به فرمان پادشاه و ولی عهد انجام نمی‌دهد.

توییت سعود مبنی بر اینکه مجری دستور شاه و ولی‌عهد اوست

رای الیوم با بیان اینکه خاندان سلطنتی عربستان با یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی روبرو هستند که موجودیت و دوام آنها را تهدید می‌کند، نوشت: بدون اغراق می‌توانیم بگوییم که پرونده خاشقچی برای آل سعود خطرناک تر از جنگ اول و دوم یمن است زیرا این اتفاق در زمانی رخ داده که این نظام(سعودی) با اختلافات داخلی و فشارهای بین المللی و تا حدی مردمی در سطح سیاست داخلی و خارجی خود روبروست.

این روزنامه با اشاره به وضعیت نابسامان داخل خاندان سلطنتی آل سعود نوشت: شورای خاندان سلطنتی در عربستان برگزار نمی‌شود، شاهزادگان بزرگ سعودی به انزوا کشیده شدند و بسیاری از آنها چه کوچک و چه بزرگ برایشان دشوار است با پادشاه ملاقات داشته و با او دباره مسائل خاندان سلطنتی و حکومتی رایزنی کنند .

رای الیوم افزود: به گفته یکی از افراد بسیار نزدیک به خاندان سعودی در بین شاهزادگان اگر کسی خیلی هم شانس ملاقات با پادشاه یا ولی عهد را داشته باشد باید چند روز منتظر بماند اگر رخصت دیدار پیدا کرد در میان تدابیر بسیار شدید امنیتی از جمله اینکه هیچ سلاحی با خود همراه نداشته باشد و تلفن همراه خود را بیرون بگذارد به توفیق دیدار آنها نائل می‌شود.

عطوان با تاکید بر اینکه اعتراف رسمی عربستان به این قضیه غم انگیز فیصله نمی‌دهد، گفت: این بیانیه هم به دیگر بیانیه‌های عربستان برای محو واقعیت‌ها افزوده می‌شود نظیر اینکه ادعا کرد آقای خاشقچی کنسولگری را ترک کرده و در آنجا برای او اتفاقی مثل قتل رخ نداده است.

به عقیده نویسنده، محمد بن سلمان، ولی‌عهد سعودی حقیقت را انکار نکرد وقتی که سه روز پس از ناپدید شدن خاشقچی در گفت‌وگو با خبرگزاری بلومبرگ گفت که او کنسولگری راترک کرده بود اما نگفت که زنده یا مرده از آنجا درآمد، با تن و بدن سالم یا قطعه قطعه شده کنسولگری را ترک کرد.

رای الیوم نوشت: این جنایت از صدر اخبار تلویزیون و عناوین اصلی روزنامه‌ها پایین نخواهد آمد چون حکومت سعودی هنوز حقایق زیادی را کتمان می‌کند و اعترافات تدریجی و بخش بخشی آن اصلا خوشآیند نیست.

این روزنامه ادامه داد: تنها چیزی که تایید شده تا کنون این است که خاشقچی یا با خفگی یا با تکه تکه کردن بدنش در داخل کنسولگری عربستان جان باخته است اما همه منتظر مهمترین شاهد این جنایت یعنی بدن قربانی و وضعیت آن هستند و اینکه چگونه آن را زیر زمین یا روی زمین مخفی کرده‌اند.

رای الیوم آورده است: سران عربستان توانستند با پول و معاملات تسلیحاتی بحران حملات یازدهم سپتامبر را پشت سر گذارند اما گذشتن از بحران خاشقچی برایشان دشوار خواهد بود چون اولا هم برای داخل آمریکا مهم است و هم برای دنیا و تاثیر آن بر انتخابات میان دوره ای آمریکا هم جدی است، جالب توجه این است که رسانه‌های آمریکایی و جهانی بر سر آن وحدت نظر دارند و اگر استثنایی هم باشد محدود است، چه کسی فکرش را می‌کرد سی ان ان که رقیب ترامپ محسوب شود و فاکس نیوز شبکه محبوب و متحد وی در خصوص پرونده خاشقچی در یک جبهه قرار گیرند.

نویسنده تاکید کرد: ترامپ با استفاده از پرونده خاشقچی می‌خواهد از عربستان باج مالی و قضایی بگیرد تا به بزرگ ترین معامله ممکن دست یابد، شاید تازه ترین اظهارات وی درباره اعتراف عربستان به قتل خاشقچی بهترین گواه آن باشد.

«ترامپ در جمع خبرنگاران درباره روایت رسمی عربستان سعودی در خصوص این پرونده گفت: «فکر می‌کنم به عنوان گام‌های اول، خوب است. گام بزرگی است. افراد زیادی دخیل هستند».

ترامپ گفت که فکر می‌کند توضیحات عربستان سعودی «معتبر» است و او با کنگره در این خصوص همکاری خواهد کرد. وی علی‌رغم این گفت با «محمد بن سلمان»، ولی‌عهد سعودی گفت‌وگو خواهد کرد. او گفت: «سوالاتی در این مورد داریم»؛ ترامپ همچنین تاکید کرد: «عربستان سعودی متحدی فوق‌العاده بوده، اما آنچه اتفاق افتاده غیرقابل قبول است».

عطوان افزود: «وقتی ترامپ می‌گوید به عنوان گام اول خوب است یعنی باید گام‌های دیگری هم دنبال آن بیاید اما منظورش چه گام‌هایی است؟ تغییر در ساختار حکومت سعودی که شامل آمدن ولی عهد جدید باشد؟ آن فرد چه کسی می‌تواند باشد؟».

نویسنده تاکید کرد: احساس می‌کنیم در خصوص پرونده خاشقچی سناریویی مشابه یک تحقیق بین‌المللی و دادگاهی ویژه نظیر حادثه لاکربی پیش روی ماست اما اینجا بر خلاف آن پرونده، به جای قربانی، به متهم اصلی رجوع خواهد شد. زمان عوض شده و شرایط تغییر کرده است و شاید دادگاه کیفری بین‌المللی آخرین سکانس این سریال باشد.

رای الیوم در پایان آورد: سعودی‌ها در انجام عملیات قتل خاشقچی موفق شدند که البته بعد آسان قضیه بود اما در مخفی کردن شواهد آن شکست خوردند و این پیچیده‌ترین بعد ماجراست. «حکومت چهارم سعودی**» هنوز نطفه است و شاید با جنایت خاشقچی در نطفه نابود شود؛ الله اعلم.
منبع:فارس