با آگاهی از تاکتیک ریاض، طبیعی است که سران قطر پیشنهاد ریاض را جدی نگرفته و حتی با عدم پذیرش این درخواست به صورت آگاهانه بر تداوم شرایط بغرنج این روزهای محمد بن سلمان به عنوان شاه کلید طراحی سیاست‌های تهاجمی ریاض طی سال‌های اخیر کمک کنند تا به هر ترتیب زمینه برکناری وی از مقام ولیعهدی فراهم گردد

سخن آشنا- سی‌ونهمین نشست سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در ریاض در حالی کار خود را از امروز آغاز کرد که نهایتاً پس از گمانه‌زنی‌های متعدد عدم حضور امیر قطر علی‌رغم دعوت ملک سلمان پادشاه سعودی‌ها از وی و مشارکت دوحه در سطحی نازل‌تر در این جلاس تأیید شد. اهمیت این موضوع از آن جهت است که پس از بروز بحران در روابط کشورهای عضو شورای همکاری از ژوئن 2017 تاکنون که به تحریم همه‌جانبه دوحه از سوی سه عضو دیگر این شورا انجامید، تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر در برهه‌هایی از جمله در ژوئن، سپتامبر و اکتبر 2017 و همچنین ژوئن 2018 از آمادگی این کشور برای برگزاری هرگونه نشستی جهت حل بحران و رفع اختلافات با دولت‌های محاصره کننده خبر داده بود. لذا اقدام اکنون امیر قطر پرسش‌هایی را در مورد دلایل و اهداف دوحه از عدم استقبال از نرمش و عقب‌نشینی محسوس ریاض بوجود آورده است.

حرکت تاکتیکی ریاض و ضدتاکتیک دوحه

به طور حتم بخشی از دلایل بی‌توجهی قطر به اجلاس سی‌ونهم به عنوان فرصتی برای مذاکره جدی با کشورهای محاصره کننده، به برآورد دوحه از فضای حاکم بر روابط با کشورها می‌باشد که به هیچ عنوان نشانه‌ای از کاهش تخاصم در آن دیده نمی شود و حتی به واسطه نوع کنش‌گری قطر در موضوع قتل خاشقچی که با شبکه الجزیره در گسترده شدن بازتاب این جنایت نقش داشت تیره‌تر نیز شده است. در این شرایط علی القاعده دیدگاه قطری‌ها آن است که هم اکنون هیچگونه چرخش و تغییری در دیدگاه کشورهای محاصره کننده نسبت به نیاز به پایان دادن به تحریم قطر و آغاز گفتگو برای حل و فصل اختلافات دیده نمی‌شود و تنها عاملی که به دعوت ریاض از امیر قطر انجامیده، بحرانی است که سعودی‌ها با قتل جمال خاشقچی با آن رو به رو شده‌اند و شاه سعودی‌ها با حمایت دولت آمریکا در حال تقلا برای نجات دادن محمد بن سلمان از طریق ایجاد گشایشی در پرونده‌های یمن و قطر است.

مع‌الوصف با آگاهی از این تاکتیک ریاض، طبیعی است که سران قطر پیشنهاد ریاض را جدی نگرفته و حتی با عدم پذیرش این درخواست به صورت آگاهانه بر تداوم شرایط بغرنج این روزهای محمد بن سلمان به عنوان شاه کلید طراحی سیاست‌های تهاجمی ریاض طی سال‌های اخیر کمک کنند تا به هر ترتیب زمینه برکناری وی از مقام ولیعهدی فراهم گردد. با این وجود تمامی اهداف و دلایل قطر در عدم استقبال از پیشنهاد عربستان را نباید تنها در بعد تاکتیکی خلاصه دانست بلکه نوع کنشگری دوحه در روابط خارجی طی ماه‌های اخیر بر بازخوانی‌های استراتژیک در سطوح سیاسی و اقتصادی مبتنی بوده است که یکی دیگر از نشانه‌های آن می‌تواند این اقدام امیر قطر باشد.

دوران تحریم و بازخوانی استراتژیک دوحه از سیاست خارجی

به طور کلی حاکمان قطر در سالهای اخیر کوشیده اند با کمک گرفتن از ابزارهای قدرت سخت و نرم خود همچون توان اقتصادی بالا به واسطه درآمدهای هنگفت از صادرات گاز و همچنین شبکه پرنفوذ الجزیره، موقعیت خود را در منطقه بهبود ببخشند و از وضعیت تبعیت صرف از سیاستها و خواسته های عربستان دوری کنند. این امر به نوبه خود موجب حضور فعالانه دوحه در بحرانهای منطقه ای ایفای نقش برجسته برای جهت دهی به آنها شده است که نمود بارز آن را می توان در تحولات پس از بروز بیداری اسلامی در جغرافیای خاورمیانه عربی مشاهده کرد. موضوعی که مایه نگرانی کشورهای عرب رقیب همچون عربستان و امارات شد. در این شرایط انتشار اظهارات منسوب به شیخ تمیم در خبرگزاری رسمی این کشور در حمایت از جبهه مقاومت و سپس واکنش تحریمی دیگر اعضا شورای همکاری و تعیین شروط 13 گانه برای رفع آن که اکنون بیش از یک سال است که به طول انجامیده است، همچون ضربه‌ای بنیادین توجیهات امنیتی، اقتصادی و سیاسی شراکت استراتژیک در ساختار شورای همکاری را برای دوحه بی محتوا و کمرنگ کرده است به صورتی که اکنون و پس از اعلام خروج قطر از اوپک، گمانه‌های انصراف دوحه از عضویت در ساختار شورای همکاری قوی تر شده است.

این دیدگاه عمدتاً بر قوام یافتن پایه‌های نظام امنیتی- سیاسی جدید منطقه غرب آسیا و تلاش دوحه برای یافتن جایگاهی تأثیرگذار در این نظام برمی‌گردد که نزدیک شدن به قطب‌های مرکزی آن همچون ایران و ترکیه و عراق را در نظر دارد. در این زمینه می‌توان از یک طرف به پیشنهاد اخیر وزیر خارجه قطر به مقامات عراقی طی سفر ماه گذشته به بغداد برای تشکیل اتحادی مشتکل از کشورهای قطر، ایران، ترکیه، عراق و سوریه اشاره کرد و از بعدی دیگر عدم مشارکت جدی در طرح ناتوی عربی مورد درخواست واشنگتن را در نظر گرفت.
منبع:الوقت

اقدام نخست‌وزیر اسرائیل به عادی‌سازی روابط با برخی کشورهای عربی، او را هرگز از بحران‌های داخلی و خارجی‌اش نمی‌رهاند، بلکه به نحوی این بحران‌ها، در سایه جنبش‌های مدنی شکل‌گرفته در جهان، به دوستان عرب وی منتقل خواهد شد.

به گزارش سخن آشنا ، «عبدالباری عطوان» تحلیلگر مطرح جهان عرب در سرمقاله روزنامه فرامنطقه‌ای «رای‌الیوم» نوشت: یک قانون طلایی، که ما آن را از ته دل و از طریق اجرای آن طی سال‌های گذشته از سوی «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل، به خاطر می‌سپاریم این است که نتانیاهو زمانی‌که با بحرانی روبرو می‌شود که حکومت و کابینه‌اش را تهدید می‌کند به سلاح روابط عمومی، که در آن خِبره است، متوسل می‌شود و یک طناب نجات در حکومت‌های عربی و «دستاوردهای» عادی‌سازی مجانی و شرم‌آور با آنها، می‌یابد.

نتانیاهو در حال حاضر با چالش‌های خطرناکی در سه جبهه روبه‌روست، نخست جنوب لبنان، جایی‌که قدرت موشکی حزب‌الله و تجارب آن در جنگ زمینی افزایش یافته است، دوم در سوریه در سایه افزایش قدرت ایران و بهبود( اوضاع) سوریه و ارتش آن، سوم در کرانه باختری، که به نظر می‌رسد مقاومت مسلحانه افزایش یافته است و در نوار غزه، که در آن، (اسرائیل) با شکست بزرگی مواجه شد که مجبور شد بعد از 48 ساعت و از ترس این‌که موشک‌های مقاومت به قلب تل‌آویو و «حیفا» برسد، اعلام آتش‌بس کند. البته موشک‌های مقاومت در دور بعدی قریب‌الوقوع( جنگ) به این مناطق خواهد رسید.

می‌بینیم که ( نتانیاهو) به جای مواجهه با این چالش‌ها، به صورت مجزا یا دسته‌جمعی، از «ترس» از آنها و به منظور گمراه کردن افکار عمومی اسرائیلی‌ها به پرونده عادی‌سازی و سخن گفتن از دستاوردها و پیشرفت‌ها پناه می‌برد؛ مانند اعلام موافقت پادشاهی عمان با اجازه دادن به هواپیماهای شرکت( العال) اسرائیلی برای عبور از آسمان عمان در مسیر پروازش به هند. نخست‌وزیر اسرائیل، روز گذشته در دیدار با سفرای اسرائیل در کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکای لاتین در مقر وزارت خارجه این رژیم دقیقا گفت: «سلطان قابوس موافقت خود با عبور هواپیماهای تجاری ال‌عال، از حریم هوایی عمان را به وی ابلاغ کرده است.» او در همین دیدار فاش کرد: «شرکت‌های هواپیمایی اسرائیلی خواهند توانست در مسیرش به آمریکایی جنوبی، از آسمان سودان عبور کنند.» این اظهارات و اقدامات نتانیاهو در چارچوب تلاش‌ها برای بهبود روابط با کشورهای مسلمان و منزوی کردن ایران صورت می‌گیرد.

پرواز هواپیماهای شرکت ال‌عال،- که حامل پرچم اسرائیل هستند- در آسمان عمان نمی‌تواند انجام شود مگر بعد از دستیابی به توافقی مشابه با عربستان سعودی. نتانیاهو اذعان کرد که مذاکرات تاکنون پیشرفت مطلوبی نداشته است. ما امیدواریم که هرگز( چنین) مذاکراتی نباشد تا پیشرفت کند. اما عبور هواپیماهای اسرائیل از آسمان سودان همچنان «معما» است؛ چرا که تا لحظه نوشتن این مقاله، هرگونه تایید یا تکذیب از سوی سودان صادر نشده است. ولی سکوت رسمی سودان می‌تواند دلیل موافقت آن باشد. لابی سودان بر این باور است که خروج از فهرست «تروریسم» آمریکایی نمی‌تواند مگر از دروازه اسرائیل ممکن باشد چرا که آن کوتاه‌ترین راه، بعد از شکست دیگر دروازه‌ها مانند همگرایی با عربستان سعودی به موازات تشدید خصومت با ایران، و مشارکت در ائتلاف سعودی- اماراتی در جنگ یمن. عبور هواپیماهای اسرائیلی هرگز بحران‌های اقتصادی و امنیتی را حل و فصل نمی‌کند بلکه راه‌حل، ریشه‌کن کردن فساد و پارتی‌بازی و نیز گردش قدرت و مسئولیت‌پذیری است.

موضوع تاسف‌بار این است که حکومت‌های عربی در دام عادی‌سازی، که نتانیاهو قرار داده است، افتاده‌اند و از قضیه عادلانه عربی و اسلامی چشم‌پوشی کردند و طرح صلح(سازش) عربی را که از زمان نشست بیروت در سال 2002 برای آن تبلیغ می‌کردند، کنار گذاشته‌اند.

دستاوردهای امنیتی و تکنولوژی اسرائیل چیست که ایالات متحده، روسیه و چین ندارند به نحوی که این حکومت‌ها به سمت تل‌آویو با شتاب می‌رود و یا فرش قرمز برای نتانیاهو، وزرایش و تیم‌های ورزشی او در پایتخت‌های‌شان پهن می‌کنند؟

فرار نتانیاهو به عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی از جمله کشورهای حوزه خلیج‌فارس، هرگز انظار را از بحران‌های داخلی و خارجی منحرف نمی‌کند ولی او، این بحران‌ها را به نحوی به دوستان جدید عرب خود، به‌ویژه در سایه جنبش مردمی که در حال حاضر سرتاسر جهان را درنوردیده و ما آن را به صورت شفاف‌تر در اردن و فرانسه می‌بینیم، منتقل خواهد کرد. خدا می‌داند که صحنه بعدی( این جنبش) کجاست. آن، سونامی‌ای است که بی‌شک شکل می‌گیرد.

ما به عادی‌سازان عرب این وعده را می‌دهیم که با وجود حرکات پهلوانانه آنها، دوست جدید و صمیمی‌شان، نتانیاهو، عمری طولانی در قدرت نخواهد داشت و مقاومت تسلیم نخواهد شد. نمایش کشف تونل‌های 40 متری در مرزهای لبنان با اراضی اشغالی احدی را فریب نمی‌دهد. موشک‌های مقاومت، که دقت و کارآمدی‌شان در حال تقویت شدن است، پاسخی قاطع است و همین موشک‌ها هستند که نتانیاهو و امیدواران به او را نابود خواهد کرد. آن‌گونه که می‌‌خواهید عادی‌سازی کنید و از هواپیماهای اسرائیلی با رقص و آواز استقبال کنید... این مرحله، کوتاه و گذرا است. منتظر زمان می‌مانیم.
منبع:تسنیم

جلیقه زردها در شبکه‌های اجتماعی خواستار استعفای مکرون رییس جمهوری فرانسه، انحلال سنا و مجلس ملی، بازنویسی قانون اساسی و خروج فرانسه از اتحادیه اروپا و ناتو شده‌اند! این درخواست‌ها را نمی‌توان صرفا در راستای مخالفت با عملکرد رئیس‌جمهور فرانسه مورد ارزیابی قرار داد. واقعیت آن است که که موج اعتراضی کنونی کشور فرانسه زاییده موج راست‌گرای جدیدی است که به شدت ناسیونالیسم و یکجانبه‌گرایی ملی را در سطح جهانی مورد تصدیق قرار می‌دهد

سخن آشنا - با گذشت بیش از سه هفته از آغاز اعتراضات جلیقه ‌زردهاT فرانسه همچنان شاهد تداوم و حتی افزایش گستره خواسته‌ها و تعداد معترضان است. سیاست دولت فرانسه در چارچوب سیاست تشویق عمومی به استفاده از خودروهای هیبریدی و کاهش خودروهای متکی به سوخت فسیلی که قصد داشت از ابتدای سال آینده میلادی مالیات بر هر لیتر گازوییل را ۶.۵ و هر لیتر بنزین ۲.۹ سنت افزایش دهد، نقطه آغازی برای آغاز جنبش‌ اعتراضی در کشور فرانسه بود. در وضعیت جدید نیز حتی با وجود عقب نشینی «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور این کشور از طرح افزایش مالیات بر سوخت روز شنبه هفته جاری همچنان اعتراضات ادامه پیدا کرد.

موج اعتراضات حتی با وجود بازداشت یک هزار و ۷۲۶ همچنان ادامه دارد و به نظر می‌رسد تعلیق 6 ماهه افزایش قیمت سوخت‌های فسیلی نیز بدون تاثیر بوده است. با این وجود، اکنون این پرسش مطرح می‌شود که با وجود تعویق 6 ماهه طرح افزایش قیمت سوخت امانوئل مکرون، چرا همچنان اعتراضات ادامه دارد و جلیقه‌زردها حاضر به کوتاه آمدن از خواسته‌های خود نیستند؟ در پاسخ به این پرسش، می‌توان در قالب سه محور دلایل تداوم و افزایش خواسته‌های معترضان با وجود عقب‌نشینی‌های مکرون را بررسی کرد.

اختلافات طبقاتی و مشکلات اقتصادی بزرگ در جامعه فرانسه

اولین و برجسته‌ترین دلیل تداوم اعتراضات فرانسوی‌های را می‌توان در ارتباط با نارضایتی‌های انباشته شده اقتصاد یدر کشور فرانسه ارزیابی کرد. از دیر هنگام تا کنون کشور فرانسه به عنوان یکی از کشورهایی که مبارزات سندیکایی و طبقاتی در آن بسیار فعال بوده شناخته می‌شود. در جریان انتخابات سال 2017 نیز مکرون در مقام سیاست‌مداری مستقل این وعده را به فرانسوی‌ها دارد که مشکلات اقتصادی و نرخ بیکاری را در این کشور کاهش خواهد داد. اکنون طی دو سال گذشته نه تنها رئیس جدید کاخ «الیزه» در تحقق‌بخشی به شعارهای خود موفق نبوده، بلکه تا حدودی قدرت خرید و توان مالی فرانسوی‌ها نسز تضعیف شده است.

در مقطع کنونی نیز جلیقه زردها اعتراض به افزایش مالیات بر سوخت‌های فسیلی را دستاویز اعتراضات خود کرده‌اند اما با توجه به نداشتن پایگاه طبقاتی و سندیکایی اعتراضات جلیقه زردها و با وجود وعده مکرون برای تعویق طرح افزایش مالیات بر سوخت، همچنان شاهد هستیم که معترضان حاضر به کوتاه آمدن نیستند. حتی در دور جدید خواسته‌های خود، آن‌ها درخواست‌های سیاسی را مبنی بر استعفای مکرون از ریاست جمهوری و تغییر در نگرش سیاست خارجی کشور مطرح کرده‌اند که بسیار فراتر از خواسته‌های اقتصادی صرف به‌نظر می‌رسد. در نتیجه امر نیز این مساله مطرح می‌شود که برای پی‌گیری اعتراضات شهروندان فرانسوی ضروری است دلایلی دیگر را نیز مورد توجه قرار داد.

قدرت‌گیری موج راست‌گرایی در کشور فرانسه

دیگر دلیل مهم اعتراضات گسترده جلیقه زردها در کشور فرانسه را می‌توان در ظهور موج راست‌گرایی در سطح جهانی، علی‌الخصوص در درون قاره اروپا ارزیابی کرد. برای اثبات این مدعا کافی است که خواسته‌های مطرح شده از سوی جنش اعتراضی جلیقه زردها مورد توجه قرار گیرد. جلیقه زردها در شبکه‌های اجتماعی خواستار استعفای مکرون رییس جمهوری فرانسه، انحلال سنا و مجلس ملی، بازنویسی قانون اساسی و خروج فرانسه از اتحادیه اروپا و ناتو شده‌اند! این درخواست‌ها را نمی‌توان صرفا در راستای مخالفت با عملکرد رئیس‌جمهور فرانسه مورد ارزیابی قرار داد. واقعیت آن است که که موج اعتراضی کنونی کشور فرانسه زاییده موج راست‌گرای جدیدی است که به شدت ناسیونالیسم و یکجانبه‌گرایی ملی را در سطح جهانی مورد تصدیق قرار می‌دهد.

طرح مواردی همچون خروج فرانسه از اتحادیه اروپا و سازمان ناتو، درخواست‌هایی است که در تضاد کامل با تلاش‌های مکرون طی چند سال گذشته است. زیرا رئیس جمهور فرانسه از ابتدای رسیدن به ریاست کاخ الیزه، ضرورت افزایش وحدت و همکرایی در اتحادیه اروپا را تبلیغ می‌کند و حتی در این مسیر پیشنهاد او برای ایجاد ارتش مشترک اروپایی در برابر آمریکا و روسیه، موضوعی بود که کاملا در تضاد با موج راست‌گرایی در حال قدرت‌گیری اروپایی است.

روانشناسی اجتماعی و منش طغیان‌گر فرانسوی‌ها

علاوه بر دلایل اقتصادی و افزایش موج راست‌گرایی دیگر، دلیلی مهم در تداوم اعتراضات جلیقه‌زردها را می‌بایست در روانشناسی جمعی ملت فرانسه ارزیابی کرد. بدین مضمون که فرانسوی‌ها طی قرون‌های گذشته از نظر منش فکری، فلسفی و سیاسی در مقام جامعه‌ای رادیکال و طغیان‌گر شناخته شده‌اند. در عرصه فلسفه‌ورزی نیز همواره شاهد بوده‌ایم که فیلسوفان فرانسوی غالبا به سمت ارائه نظریات رادیکال و ساختارشکنانه سوق پیدا کرده‌اند. همچنین، اعتراضات موسوم به می 1967 نیز نماد دیگری از منش رادیکال و طغیانگر فرانسوی‌ها در عرصه کنش‌های اجتماعی و سیاسی است.

غالب اعتراضات اجتماعی در کشور فرانسه، همواره با موجی از خشونت و رادیکالیسم همراه بوده که کلیت ساختار سیاسی و اجتماعی را مورد تردید قرار داده است. در مقطع کنونی نیز، گرایش جلیقه زردها به خشونت و تخریب اموال عمومی و تغییر قانون اساسی نمایان‌گر تداوم این منش فکری و سیاسی در سطح کلان می‌باشد. واقعیت این است که هرگونه اعتراض جمعی در کشور فرانسه به طور حتم موجی از خشونت و افراط‌گرایی را به همراه خواهد داشت که اساس سیستم سیاسی را مورد تردید و چالش قرار می‌دهد.
منبع:الوقت