شهید چمران یک شخصیت علمی و انقلابی بود، او در همه دوران تحصیل شاگرد اول، ممتاز، دارای استعداد درخشان و در کنکور سراسری رتبه ۱۵ را کسب کرد و در سال ۱۳۳۷ با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز، به آمریکا اعزام شد و پس از تحصیلات و تحقیقات علمی در جمع معروف‌ترین دانشمندان جهان در دانشگاه کالیفرنیا و معتبرترین دانشگاه آمریکا برکلی با ممتازترین درجه علمی موفق به اخذ دکترای الکترونیک و فیزیک پلاسما شد.

شهید مصطفی چمران مصداق بارز آیه ۲۰ سوره توبه است که خداوند متعال می‌فرماید: «الَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ ۚ وَأُولَٰئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ» کسانی که ایمان آوردند و هجرت کردند و با اموال و جان‌های شأن در راه خدا جهاد نمودند در نزد خداوند دارای منزلت و مقامی بزرگ‌تر هستند و آنان سعادتمند و رستگارند.

شهید مصطفی چمران در ایمان هجرت و جهاد در راه خدا نمونه و الگو بوده است، ایشان علاوه بر اینکه یک نخبه علمی دارای مدرک دکترا و یک انسان مبارز و انقلابی بود، سه ویژگی برجسته داشت.

۱- مهاجر الی الله: شهید چمران در زندگی خودش هجرت با بصیرت داشت اگر به آمریکا مهاجرت کرد هجرت علمی بود اگر به مصر مهاجرت کرد هجرت نظامی به منظور تعلیمات نظامی بود و اگر به لبنان هجرت کرد برای خودسازی و تربیت نفس در مکتب امام موسی صدر بود هر کجا هجرت کرد با آگاهی، بصیرت و هدفمند بود.

۲- مجاهد فی سبیل الله: شهید چمران اهل جهاد و رزم بود، اما جهاد همراه با روح عارفانه او شخصیت عارفانه داشت شهید چمران قبل از آنکه یک فرمانده نظامی باشد یک معلم اخلاق بود؛ او در هنگام مناجات با پروردگارش همچون عارفی زاهد ناله میزد و در میدان نبرد با دشمن برق سلاحش چشم همه را می‌ربایید، گویا او در مکتب امام علی علی علیه السلام پرورش یافته در یتیم خانه لبنان به بچه‌های یتیم رسیدگی می‌کرد و در میدان جنگ یک چریک مبارز و انقلابی بود.

۳- فانی فی الله: شهید چمران عاشق شهادت بود؛ این مطلب را می‌توان در آخرین وصیت نامه او مشاهده کرد. او می‌نویسد: برای مرگ آماده شدم این امر طبیعی است که مدت‌ها با آن آشنا هستم، ولی برای اولین بار وصیت می‌کنم، خوشحالم در چنین راهی به شهادت می‌رسم، خوشحالم که از عالم بریده‌ام، همه چیز را ترک گفتم، علایق را زیر پا گذاشتم؛ تا آنجا که می‌نویسد: «با آغوش باز به استقبال شهادت می‌روم».

آری برای شهید چمران دنیا و مقامات دنیا مهم نبود، او به دنبال نام و نان نبود.

او به تکلیف خود عمل می‌کرد و سرانجام در انجام رسالت خود در مبارزه با دشمن و برقراری عدالت و حفظ انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران در دهلاویه به فیض شهادت نائل آمد و به آرزوی همیشگی خود رسید، نام و یادش گرامی باد.